Julien, partner van Pleun, is acht weken geleden voor het eerst vader geworden. Naast zijn vaderschap werkt Julien in Nijmegen en helpt hij organisaties waardengedreven te werken en te innoveren.
Je bent nu al acht weken vader, Julien, en daarvoor was je negen maanden vader in wording. Hoe heb je die tijd beleefd?
Het zijn verschillende fases. Voor mij begint de zwangerschap al vanaf het moment dat je denkt bij jezelf: ja, dit wil ik. Vervolgens moet je ook nog eens allebei het idee hebben, wij willen een kind, en dat willen we dan ook nog eens samen. In ons geval was het zo dat soms de één, soms de ander het wilde, tot we allebei dachten: ja, dit is het wel het moment. Toen was het ook meteen ‘ja’, daar hoefden we het niet meer heel lang over te hebben.
We hebben het geluk gehad dat mijn vriendin snel zwanger was. Mijn eerste gedachte was toen vooral: ‘yes, ik ben vruchtbaar!’ Ik was nog niet eens zozeer blij dat ze zwanger was, maar wel dat ik wist dat wij het met z’n tweeën konden. Dus het deed ook wel wat met mijn gevoel voor vertrouwen. Als je dan die test doet, dan kom je er pas echt achter of je het wil. Het gevoel: hoop ik nu eigenlijk dat die positief is of negatief? Het kan best zijn dat je het, als puntje bij paaltje komt, toch niet wilt. Maar wij hoopten allebei heel erg dat het zo was, en waren er ook extreem blij mee.
Dat was dus voor jou ook een moment van bevestiging?
Ja, zeker, ik wil dit ook echt, met Pleun. Toen kwam de fase met de eerste echo. Het hartje is er, het is gezond. Ik ging al vrij snel in een rol waarin het vooral goed moest gaan met Pleun. Voor mij als vader is het is toch een meer abstract concept, zo vond ik het dan, waardoor ik nog iets meer afstand had. Maar ik had wel veel meer connectie met Pleun in die fase dan daarvoor en was dus ook nog veel meer op haar gericht dan op de baby. Dat verschuift zo langzaam een beetje, maar nog steeds vind ik het super belangrijk hoe het met Pleun gaat.
En kwam dat vanzelf, of heb je daar bewust voor gekozen?
Dat is echt iets dat ik van tevoren niet zo had kunnen bedenken. Het is wel een offer wat een vrouw brengt om een kind ter wereld te brengen. Daar staat de extreem mooie ervaring tegenover die een vrouw ook heeft, die je als man niet hebt. Maar het offer wat zij dus kennelijk ook voor mij over heeft, dat vind ik dermate bijzonder dat ik voelde dat zij ook wat meer verdient. Dat heb ik ook de eerste weken na de bevalling gehad. Die baby is echt super, fantastisch. Maar het leven van Pleun was nog altijd belangrijker dan de baby. Ik merkte echt dat ik heel natuurlijk heel erg om mijn vrouw heen ging staan.
Waren er nog andere dingen die je onverwacht troffen in die tijd?
Vooral het gevoel: jij bent niet belangrijk. Ook als je voor het eerst naar een consult gaat – die verloskundige kijkt in principe niet eens naar jou. Die is gewoon met je vriendin bezig. En ik ben iemand die mezelf dan leuk genoeg vindt om een keer een grapje te maken in zo’n gesprek, en normaal wordt dat dan wel gewaardeerd om het een beetje los te maken, maar op dat moment? Nee. Ik merkte wel dat er iets buitenaards aan het gebeuren was door het feit dat er niet meer echt op mij werd gereageerd. Tegelijkertijd heb ik tijdens de bevalling een extreme verbinding gehad met Pleun. Tussen iedere perswee hebben wij nog tot op het allerlaatste moment het gevoel van ‘samen doen’ gehad. Dat had zij ook, dus dat is niet alleen mijn beleving. Dat viel me ontzettend mee. Maar ja, het gaat wel gewoon negen maanden in principe niet meer over mij.
Hoe was dat?
Persoonlijk vond ik dat wel lekker, want ik hou niet zo van die oppervlakkige vragen: hoe is het met je, in het voorbijgaan. Ik vind het altijd veel fijner om over de mensen te vertellen van wie ik hou, dus in één keer had ik wel tekst op dat soort vragen: met Pleun en met de baby gaat het goed en zo. Voor de buitenwereld ben je gewoon een functie om dat gezinnetje voor elkaar te krijgen. Ik heb daar geen last van gehad, maar het is me wel opgevallen. En ik vroeg me af: wat is nou onze masculiene cultuur die hier achter zit, en wat is nou feitelijk ook biologisch gezien functioneel? Wanneer sta je functioneel buiten spel, en wanneer is het onnodig? En daar ben ik eigenlijk niet uit.
Een antwoord zou kunnen zijn hoe het voelt bij jezelf. Voelde het functioneel of opgelegd?
Het voelde bij mij heel functioneel en het gaf mij juist de mogelijkheid dat het niet over mij gaat. Wat ik gewoon super fijn vind. Dus het voelt voor mij vrij functioneel, maar het gaat een beetje ten koste van mij, of hoe ik erin stond, en ten koste van mijn verbinding met mijn baby. De eerste week na de bevalling was ik bijvoorbeeld vooral kruiken warm aan het maken, ik was gewoon waterdrager van het systeem. Wat superfunctioneel was, maar wat er wel toe leidde dat ik na een week op bed ging liggen om vier uur ’s middags en gewoon begon te huilen. Het kwam er in een keer helemaal uit na een week. Ik was zoveel aan het regelen en aan het doen, maar het kwam toen pas binnen. Ik heb een halfuur in mijn eentje in bed liggen janken. Dat zijn ook de bekende kraamtranen, maar er zat voor mij wel de verbinding onder die je soms kwijt kan raken door in het extreem praktische en faciliterende te schieten.
En hoe was het vóór de bevalling, voelde je daar iets van een verbinding met je kind?
Ik zou heel graag ja willen zeggen… maar dan alleen op de momenten dat het voor mij concreet werd, dus tijdens echo’s, als ik het hartje hoorde, als ik zag dat ze de hik had, als ze aan het gapen was op een echo. En daar kon je nog wel de week erna op teren, maar daarna was het gewoon weer een dikke buik en kon je het alleen voelen. Dus het was ook gewoon het concept ‘baby’ waar ik verliefd op was, en de verhalen die ik in mijn hoofd vertelde. Maar het voelen, echt hoe mijn vriendin het heeft gevoeld? Zij heeft die baby al leren kennen, het gedrag en zo, dat heb ik gewoon niet. En dat heb ik wel echt nodig om me eraan te verbinden.
Even helemaal los van de baby, heeft die zwangerschapstijd iets verandert in hoe je in het leven staat?
Iemand zei tegen me dat ik milder ben geworden. Daar heb ik wel een beetje over nagedacht. Het verbaast mij eigenlijk dat ik nog steeds zo fanatiek kan zijn in het werk. Ik had misschien verwacht dat ik mijn werk wat meer zou gaan relativeren. Maar dat is allemaal niet het geval. Ik kan niet zeggen dat het me heel erg heeft veranderd, vind ik zelf. Ik denk dat mijn omgeving misschien wel zou zeggen: hij is wat zachter geworden, en hij begrijpt nu andere gevoelens van mensen beter die ook kinderen hebben. Als het nu over een vader en een dochter gaat in een verhaal, dan voel ik er veel meer empathie bij.
En in relatie tot andere mensen?
Ik merkte in het begin dat er vaak wat gebeurde in de ogen van mensen die ook kinderen hadden, naar mij toe, als ik vertelde dat Pleun zwanger was. Zoiets van: ‘oh, nu weet jij het ook.’ Ik heb weleens tegen mijn vriendin gezegd dat het wel lijkt alsof ik tot een geheim genootschap ben toegetreden. Dat is wel iets waar ik moeite mee had. Ik dacht, kunnen ze gewoon normaal doen, en kunnen we alsjeblieft niet doen alsof dit zo bijzonder is. Wat zeg je daarmee over de mensen die geen kinderen hebben, geen kinderen kunnen krijgen, of die keuze gewoon maken? Zeg je daarmee eigenlijk dat die minder weten? Wat als ik geen kinderen had gewild, had je me dan nooit als gelijkwaardig gezien, of nooit serieus genomen op gevoelsniveau? Dat vond ik dan ook wel confronterend.
Wat deed je dan met die dubbelheid?
Onderzoeken bij mezelf in welke mate ik dat gevoel inderdaad had. Ik merkte wel dat ik bij vrienden met kinderen bijvoorbeeld veel makkelijker oprecht geïnteresseerd kon zijn, of nog meer oprecht. Omdat ik er zelf interesse in had, belang bij had en er ideeën over had. Je hebt gewoon een gespreksonderwerp erbij dat super belangrijk is. Maar ik probeer daar echt wel niet te lang over te praten. Zeker niet als ik weet dat er mensen bij zitten voor wie dat totaal niet interessant is. En met mensen die heel graag over kinderen willen praten ga ik juist over andere dingen praten. Dus ik ben me daar echt actief tegen aan het verzetten.
Als je de zwangerschap in een woord zou samenvatten, wat zou het zijn?
Wonderbaarlijk.
Ik vind het gewoon een groot wonder dat het kan, dat het functioneert, dat de natuur zo is ingericht dat je eigenlijk niks hoeft te doen. Alles wat je toevoegt vanaf het moment dat het al is bevrucht, is allemaal niet goed voor de baby. Dat bewijst voor mij ook wel dat we veel te veel invloed willen hebben als mens. Het is ook gewoon een lesje in nederigheid, in positieve zin, dat je alleen maar een brenger bent van een zaadcel, en verder helemaal niks te vertellen hebt. Dat meen ik echt. Ik denk dat het zoveel groter is dan wat ik ooit in mijn eentje in een heel leven zou kunnen bedenken, dat wordt gewoon door de natuur in combinatie tussen een zaadcel en een eicel geproduceerd. Dat vind ik bizar.